انقلاب، حرکت و تحول بنیادین، سریع و فراگیر یک جامعه در مسیر اهداف خاص با نفی نظام سیاسی حاکم می‌باشد. در واقع نقطه عزیمت انقلاب، و نیز بستر تحقق انقلاب، جامعه است، که رهبری انقلاب، آن را در طریق آرمان‌های انقلاب تحریک و هدایت می‌کند؛ از این رو جامعه و تحولات آن، چه پیش از انقلاب و چه پس از آن، رابطه مستقیمی با انقلاب و نظام انقلابی دارد.
انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) در جامعه معاصر ایران نضج یافت، رشد پیدا کرد و با پیوند و همگرایی میان رهبری و مردم در راستای آرمان‌های اسلامی به پیروزی رسید. بنابراین، مبانی، اصول و اهداف ثابت انقلاب، هم برای حکومت وحاکمان و هم جامعه و مردمان تکلیف آور است. از آنجا که جامعه ظرف و بسترتحقق اهداف انقلاب است و جایگاه و نقش خاص خود در نیل به آن اهداف را دارد و ضروری است هم پیش و هم پس از انقلاب موضوع نشست‌ها و مطالعات عمیق و همه جانبه علمی قرار گیرد تا ماهیت، مولفه‌ها، هویت، وجوه و ابعاد مختلف، وضعیت، ظرفیت ها و قابلیت ها، آسیب ها، چالش ها، موانع و فرصت های پیش روی آن شناخته شود تا هرچه بیشتر به سوی نهادینگی و ساختارمندی مبتنی بر اصول و ارزش‌های اخلاقی- انسانی اسلام پیش برود.
نکته قابل توجه اینکه جامعه معاصر ایران، به رغم بنیان‌ها و ارزش‌های سنّتی اسلامی، در فرآینده مواجهه با تجدّد غربی، بیش از یک سده، سودای تجدّد در پرتو تقلید داشت و حکومت‌هایی بر این سلوک تقلیدی تأکید داشتند و سیاست‌هایی را اجرا کردند؛ در سایه این سلوک متجدّدانه طولانی، پیرایه‌های زیادی بر دامن جامعه ایران حکّ شد و جامعه ایرانی در فراز و فرود مستمر و چرخش‌های مداوم قرار گرفت تا اینکه آگاهی دینی و خیزش مبتنی بر هویت اسلامی – ایرانی در ظرف اجتماعی جامعه ایران قوام یافت و سمت و سوی رهایی جامعه از نابسامانی‌های موجود را در اسلام و رهبری دینی جستجو کرد که سرانجام در بهمن 1357 تحقق یافت و نظامی اسلامی شکل گرفت.
جامعه معاصر ایران پسا انقلاب، با چالش‌ها و تهدیدهای پیچیده‌ای مواجه شد به ویژه جنگ شناختی غرب علیه نظام اسلامی و جامعه پساانقلاب، چالش‌ها را فزونی بخشیده است؛ از این رو متناسب با خَلق رخداد و پدیده‌ها و تحوّل عمیق انقلاب اسلامی در جامعه ایران، باید به مشکلات جامعه، ضعف‌ها و آسیب‌ها، ظرفیت‌ها و قابلیت‌ها، تهدیدها و فرصت‌های پیش‌روی جامعه به مثابه «مسئله» نگریسته شود و ضمن تبیین صحیح مسائل و بررسی دقیق چالش‌ها، به خَلق ادبیاتی درخور جامعه ایران بینجامد؛ جامعه ای با اثرگذاری در پیدایش مظاهر فرهنگی- تمدنی ارزشمند در طول تاریخ گذشته تاکنون.
از این رو در این همایش، جامعه معاصر ایران به مثابه مسئله مورد توجه قرار گرفته است که با استعانت از خداوند متعال، تلاش خواهد شد تبیینی جهادی از جامعه معاصر ایران و مسائل و چالش‌های پیش روی آن ارائه گردد.